Akut Myeloid Lösemi (AML) Akut Myeloid Lösemi (AML), kemik iliğinde üretilen kan hücrelerinin myeloid serisindeki anormal ve aşırı çoğalmasıyla karakterize bir kanser türüdür. Myeloid seri hücreleri; eritrositler, trombositler, monositler ve granülositler (nötrofiller, bazofiller ve eozinofiller) olarak bilinir. Epidemiyoloji AML, her yıl tanı konulan lösemilerin yaklaşık beşte birini oluşturur. Özellikle yeni doğan dönemi ve adolesan dönemde sık olarak karşımıza çıkabilmektedir. Yetişkinlerde de görülebilir, genellikle ileri yaşlarda tanı konur. Klinik Belirtiler Hastalığın kliniğine baktığımızda en sık karşılaşılan semptomlar şunlardır:
AML tanımında her ne kadar aşırı çoğalmayla karakterize desek de, bu hücrelerin anormal yapıda olması sebebiyle hücreler kendi normal fonksiyonlarını yerine getiremezler ve sitopeni (hücre azlığı) tablosuna yol açarlar. Örneğin:
Lökosit sayısı aşırı çoğalma nedeniyle damar içinde milimetreküpte 200,000'nin üzerine çıktığında, blastlar (yeni oluşan kan hücreleri) damar içinde kütle oluşturup küçük damarların tıkanmasına sebep olabilir, çevre yapıların oksijenlenmesi bozulabilir veya damar bütünlüğünü bozarak kanamaya neden olabilir. Aynı şekilde artan hücreler tümör lizis sendromuna (tümör hücrelerinin aşırı ve hızlı yıkımına bağlı olarak kan dolaşımına çeşitli metabolik atıkların karışmasıyla hayatı tehdit eden bir sendrom) yol açabilir. Tanı AML'nin tanısını koymak için hastalığın kliniğiyle beraber laboratuvar değerlerine de bakmak gerekir. Kesin tanı, kemik iliği aspirasyon biyopsisinde blast sayısının normal hücrelere oranının yüzde 20'yi geçmesiyle konur. Oluşan laboratuvar değişiklikleri ise şunlar olabilir:
Tedavi AML'nin tedavi seçenekleri şunlardır:
Remisyon-indüksiyon tedavisi, kan sayımının normale inmesi, kanda bulunan blast sayısının yüzde 5'in altına indirilmesi ve hastanın şikayetlerinin bitmesi amaçlanır. Bu nedenle vincristine ve daunorubicin gibi kemoterapötik ilaçlar kullanılır. Destek tedavisinde, örneğin pansitopeni döneminde trombosit, eritrosit veya enfeksiyon riski durumlarında granülosit desteği sağlanır. Yaygın damar içi pıhtılaşması (DİK) olan hastalarda taze donmuş plazma (pıhtılaşma faktörlerini içerir) verilir. Kemik iliği nakli yapılabilir ancak bu işlem her hastaya önerilmez. Çünkü invaziv bir işlem olup enfeksiyon riski gibi durumlara yol açmasının yanında, doku reddi olma olasılığı vardır. Sonuç Akut Myeloid Lösemi, erken tanı ve uygun tedavi ile yönetilebilen bir hastalıktır. Multidisipliner bir yaklaşım, hastaların prognozunu önemli ölçüde iyileştirebilir. Bu nedenle, AML semptomları olan hastaların zamanında tıbbi yardım alması hayati önem taşır. |