Akut akciğer ödemi, akciğerlerde ani ve ciddi sıvı birikimi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu sıvı birikimi, akciğerlerin oksijen ve karbondioksit değişimini gerçekleştiremeyeceği bir seviyeye ulaşabilir. Akciğer ödeminin tanısında hasta şikayetleri ve fizik muayene bulguları oldukça önemlidir. Akciğer röntgen filmleri de tanının konulmasında büyük bir yardımcıdır.

Akut akciğer ödeminin tanısında akciğer röntgen filmleri oldukça yararlıdır. Akciğer fizyolojisinde oksijen ve karbondioksit değişim işlemi normalde problemsiz gerçekleşir. Ancak, bazen akciğer kan damarlarındaki basınç, çeşitli sebeplerden dolayı normal seviyelerini aşar. Bu basınç artışı belli bir seviyenin üzerine çıkmadığı sürece herhangi bir problem yaratmaz. Ancak belli bir seviyeden sonra oksijenlenmeyi bozar ve daha ileri düzeye yükselen kan basıncı, kılcal damarlar içindeki kanın hava keselerine geçişine neden olur. Bu durum, hava keselerinin sıvı ile dolmasına yol açar ve oksijenlenmeyi engeller. Bu durumda akciğer ödemi olarak tanımlanır.

Akciğer ödemi genellikle altta yatan başka bir nedenden dolayı alveollerdeki sıvı miktarının arttığı ve acil tedavi gerektiren bir durumdur. Pulmoner kapiller basıncın artmasıyla akciğer ödemi oluşmaya başlar. Büyük bir oranda altta yatan nedenler kardiyolojik sorunlardır. Ancak böbrek yetmezliği de akciğer ödeminin gelişmesine neden olabilir.

Akciğer ödeminde azalmış gaz değişimi nedeniyle ciddi hipoksi tablosu görülmektedir. Akciğer ödemi tespit edildiği an tedaviye başlanılması gerekir. Tedavide asıl amaç; hipoksi tablosunu düzeltmek, kalbe venöz dönüşü azaltmak, kardiyak fonksiyonları düzeltmek ve fizyolojik durumu iyileştirmektir.

Akut akciğer ödemi belirtileri oldukça ciddi şikayetler göstermektedir. Aşırı nefes darlığı, solunum güçlüğü, hırıltı veya iç çekerek soluma, boğulma hissi, kanlı ve köpüklü balgamın eşlik ettiği öksürük, aşırı terleme, soluk ve nemli bir cilt, akciğer ödeminin belirtileri olabilir. Koroner arter hastalığında ise bu belirtilerin yanında göğüs ağrısı da görülebilir.

Eğer yüksek irtifalara tırmanıyor veya uçakla yolculuk yapıyorsanız ve HAPE'ye ait hafif belirtiler var ise iki bin metre kadar aşağı inmek şikayetleri azaltacaktır. Oksijen almak da rahatlatacaktır. Eğer şikayetler ve belirtiler ciddiyetini koruyorsa inişte yardım gerekebilir.

Akciğer ödemini önlemek zor olabilir, ancak aşağıdaki önlemler riski azaltabilir:

Akut akciğer ödemi zamanında müdahale edilmezse hızlı bir şekilde ilerler. Geçen sürede sıvı ile dolan alveol sayısı artar. Alveoller sıvı ile dolduğunda gaz alışverişini yapamadığı için işlevini yerine getiremez. Böyle bir durum gerçekleşirse, kişinin yaşaması mümkün olmayabilir.