Akut Hepatit B Belirtileri ve Tedavisi

Akut Hepatit B, Hepatit B virüsünün neden olduğu karaciğer iltihabına verilen addır. Bu virüs, karaciğere yerleşerek halsizlik, göz ve deride sarılık, yorgunluk, idrar renginde koyulaşma gibi belirtilerle seyreden ve büyük oranda kendiliğinden düzelen bir hastalık tablosu oluşturur. Karaciğere yerleşen bu virüs, varlığını sürdürebilmek için canlı hücreye ihtiyaç duyar.

Akut Hepatit B bulaşıcı bir hastalıktır. En büyük bulaşma yolu kan ürünleri ya da vücut sıvılarıyla mukozal veya deri temasıdır. Virüs taşıyan kişiyle cinsel temas, yeni doğan bebeğe bulaşma ve enfekte olmayan kişilerle cinsel olmayan bulaşma diğer sebepler arasındadır. Bulaşma riski olan cerrahi malzemelerin başka kişilerde kullanılması, enfekte tıraş bıçağının kullanılması ve iğnelerle bulaşma söz konusu olabilir. Türkiye, dünyada hepatit B açısından orta derecede riskli bölgeler arasındadır.

6 hafta ile 2 ay kadar süren kuluçka döneminden sonra, hastaların göz akında sarılık, bazı hastalarda grip benzeri şikayetler görülebilirken, bazı hastalarda da belirtiler olmadan geçebilir. Belirtiler olsun ya da olmasın, virüs karaciğerde çoğalarak karaciğere zarar verir.

Yetişkinlerin yüzde 10 kadarında virüs kandan temizlenmez ve taşıyıcılık oluşur. Dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri hepatit B virüsüyle karşılaşır ve bunların %5'i hepatit B taşıyıcısıdır. Taşıyıcılarda klinik belirtiler olmaz ve sağlıklı görünürler. Türkiye nüfusunun yaklaşık %5'inin taşıyıcı olduğu bilinmektedir. Bu, yaklaşık 3 milyon kişiye karşılık gelir. Taşıyıcı kişiler, cinsel ilişki ile virüsü başkalarına bulaştırabilir. Yine taşıyıcı anneden doğan çocuklara da virüs bulaşabilir. Bu nedenle yeni doğan bir bebeğe hemen hepatit-B aşısı yapılmalıdır. Kronik taşıyıcılarla aynı evde yaşayan aile bireylerinin hepatit B virüsüne yakalanma oranı normale oranla 2 ile 4 kat daha fazladır.

Hepatit B virüsü, her yüz hastanın birinde akut karaciğer yetersizliğine neden olur. Akut karaciğer yetersizliği hayatı tehdit edicidir ve %75 oranında ölüme neden olabilen bir hastalıktır.

Hastaların %90'ına yakını iyileşir ve hayatlarının sonuna kadar bağışık kalır.

Taşıyıcıların %25'inde karaciğer kanseri ve siroz görülür. Sirozun ortaya çıkma süresi yaklaşık otuz yıl kadardır. HBe (-) ve HBe (+) kronik hepatit B hastalarında yıllık siroz ortaya çıkma oranları sırasıyla %3 ve %5'tir. Kronik hepatit B taşıyıcılığı, karaciğer kanserinin en önemli sebeplerinden biridir. Görülme riski taşıyıcılarda iki yüz kat daha fazladır. Hepatit B virüsü, sigaradan sonra ikinci olarak en önemli kanser nedenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Bu hastalıktan korunmanın en önemli yöntemi aşılanmaktır. Aşıdan önce bazı testler yapılmalıdır. Bunun amacı, kişinin daha önce virüsle karşılaşıp karşılaşmadığını saptamaktır. Aşının 1, 2, 6 ve 18. aylarda yapılması gerekir. Aşı, 5 yıl kadar koruyucudur. Bazı aşılar tamamen sentetik olarak üretilmiştir. Aşıdan sonra birkaç gün kadar aşı yerinde kızarıklık, ağrı ve şişkinlik olabilir. Aşıya bağlı hastalık oluşması söz konusu değildir.

Hepatit B'nin 6 aydan daha uzun sürmesi durumunda kronik hepatit B meydana gelir. Virüs, karaciğer hücrelerinde çoğalır ve tahribatı devam eder. Kronikleşme ihtimali kişiye, enfeksiyonun bulaşma yoluna ve yaşına göre farklılıklar gösterir. Yüksek riskli bölgelerde yeni doğan bebeğe anneden geçiş ve erken çocukluk döneminde aile fertlerinden hepatit B kapma olabilir. Yetişkinlik döneminde akut hepatit B geçirildiğinde %3-5 oranında ve genellikle erkeklerde kronikleşme görülür. Kronik hepatit B enfeksiyonunda karaciğerde ve dalakta büyüme, zamanla karında sıvı birikimi (ascit), karaciğeri ilgilendiren karın içi damarlarda basınç artması ve buna bağlı üst sindirim sistemi kanamaları ve zaman içerisinde siroz gelişimi ortaya çıkabilir.

Akut Hepatit B, ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir hastalıktır. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın seyri ve komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir. Aşılanma, bu hastalıktan korunmanın en etkili yoludur. Ayrıca, hijyen kurallarına dikkat edilmesi, kan ve vücut sıvılarıyla temastan kaçınılması ve güvenli cinsel ilişki gibi önlemler de bulaşma riskini azaltmada önemli rol oynar.