Akut tonsillit ne anlama geliyor ve belirtileri nelerdir?

Akut tonsillit, bademciklerin (tonsillerin) iltihaplanması ile karakterize edilen, genellikle viral veya bakteriyel enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bademcikler, boğazın arka kısmında yer alan ve bağışıklık sisteminin önemli bir parçasını oluşturan lenfoid dokulardır. Akut tonsillit, genellikle ani bir başlangıç gösterir ve özellikle çocuklarda sıkça görülmektedir.

Akut tonsillit belirtileri, enfeksiyonun nedenine ve bireyin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yaygın belirtiler arasında şunlar bulunmaktadır:

• Boğazda şiddetli ağrı
• Yutma güçlüğü
• Bademciklerde şişlik ve kızarıklık
• Yüksek ateş
• Baş ağrısı
• İştahsızlık
• Yorgunluk ve halsizlik
• Boyun lenf bezlerinde şişlik

Akut tonsillit, genellikle aşağıdaki etkenlerden kaynaklanmaktadır:

• Viral enfeksiyonlar (örneğin, adenovirüs, influenza virüsü, Epstein-Barr virüsü)
• Bakteriyel enfeksiyonlar (en sık streptokok bakterisi)
• Fungal enfeksiyonlar (nadir olmakla birlikte)

Akut tonsillit tanısı, genellikle fizik muayene ve hastanın belirtilerinin değerlendirilmesi ile konulur. Doktor, boğazda kızarıklık, bademciklerin şişmesi ve lenf bezlerinin büyümesi gibi belirtileri inceler. Gerekirse, bakteriyel enfeksiyonu doğrulamak için boğaz kültürü veya hızlı strep testi yapılabilir.

Akut tonsillit tedavisi, enfeksiyonun nedenine bağlı olarak değişmektedir:

• Viral tonsillit için genellikle destekleyici tedavi önerilir; bol sıvı alımı, istirahat ve ağrı kesiciler kullanılabilir.
• Bakteriyel tonsillit durumunda, antibiyotik tedavisi gereklidir. Genellikle penisilin veya amoksisilin gibi antibiyotikler kullanılır.
• Şiddetli vakalarda veya tekrarlayan enfeksiyonlarda, cerrahi müdahale (bademciklerin alınması) düşünülebilir.

Tedavi edilmediği takdirde, akut tonsillit bazı komplikasyonlara yol açabilir:

• Abse oluşumu (bademcik absesi)
• Orta kulak enfeksiyonları
• Reaktif artrit
• Post-streptokokal glomerülonefrit (böbrek iltihabı)

Akut tonsillit, çoğu zaman tedavi edilebilir bir durumdur. Belirtiler ortaya çıktığında, bir sağlık profesyoneline başvurmak ve gerekli tedavi yöntemlerini uygulamak önemlidir. Önleyici tedbirler arasında hijyen kurallarına uyulması, bol sıvı alımı ve bağışıklık sistemini güçlendiren besinlerin tüketilmesi yer almaktadır.

Akut tonsillit, özellikle kış aylarında ve soğuk havalarda daha sık görülmektedir. Bunun yanı sıra, kalabalık ortamlarda ve okul çağındaki çocuklarda bulaşıcılığı daha yüksek olabilir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın seyrini olumlu yönde etkileyebilir. Ayrıca, bireylerin bağışıklık sistemini güçlendirmek için yeterli dinlenme, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz yapmaları önerilmektedir.