Akut Tonsillit (Bademcik İltihabı) Nedenleri
Akut tonsillit, bademciklerin ani başlangıçlı iltihaplanmasıdır ve genellikle enfeksiyon kaynaklıdır. İşte akut tonsillitin başlıca nedenleri:
- Viral Enfeksiyonlar: Akut tonsillitin en yaygın nedenidir. Soğuk algınlığı ve grip gibi yaygın virüslerin yanı sıra, Epstein-Barr virüsü (enfeksiyöz mononükleoza neden olur), adenovirüsler ve kızamık virüsü gibi spesifik virüsler de bademcik iltihabına yol açabilir.
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: Bakteriler, özellikle A grubu beta-hemolitik streptokoklar (GABHS), akut tonsillitin ikinci en yaygın nedenidir. Bu durum "streptokok farenjiti" olarak da bilinir. Daha nadiren, Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae veya Haemophilus influenzae gibi diğer bakteriler de sorumlu olabilir.
- Diğer Enfeksiyonlar: Çok daha nadir olmakla birlikte, mantar enfeksiyonları (özellikle bağışıklığı baskılanmış bireylerde) veya diğer atipik bakteriler de akut tonsillite neden olabilir.
Risk Faktörleri (Dolaylı Nedenler):
Aşağıdaki faktörler, enfeksiyon kapma ve dolayısıyla akut tonsillit geliştirme riskini artırır:
- Genç Yaş: Akut tonsillit en sık okul çağındaki çocuklarda görülür, çünkü bu yaş grubu enfeksiyonlara daha sık maruz kalır ve bağışıklık sistemleri henüz birçok mikroba karşı tam olarak gelişmemiştir.
- Sık Enfeksiyona Maruz Kalma: Okul, kreş, toplu taşıma gibi kalabalık ortamlarda bulunmak, virüs ve bakterilerin yayılmasını kolaylaştırarak riski artırır.
- Zayıf Bağışıklık Sistemi: Yorgunluk, stres, yetersiz beslenme veya altta yatan başka bir hastalık (diyabet, HIV gibi) nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde enfeksiyon gelişme olasılığı daha yüksektir.
- Mevsimsel Faktörler: Viral tonsillitler genellikle kış ve ilkbahar aylarında daha sık görülür.
Özetle, akut tonsillitin temel nedeni çoğunlukla viral, daha az sıklıkla da bakteriyel enfeksiyonlardır. Doğru tedavi için enfeksiyonun kaynağının (viral mi bakteriyel mi) bir sağlık uzmanı tarafından teşhis edilmesi önemlidir. |